Map-Dot-Fingerprint dystrofie is de meest voorkomende corneadystrofie. Ongeveer 2,5% van de mensen heeft het. Het komt soms in families voor als een erfelijke aandoening. Sommige mensen merken er niets van. Anderen hebben last van terugkomende beschadigingen van het hoornvliesoppervlak (erosies) en komen bij de oogarts met klachten die lijken op het ‘droge ogen-syndroom’: wisselende visusklachten, fotofobie, overvloedig tranen en een gevoel van zand in de ogen.

Erosie

Bij een erosie ontbreekt de bedekkende laag van epitheelcellen en ligt de basaalmembraan bloot. De meest voorkomende oorzaak van erosies is een beschadiging van het hoornvlies door bijvoorbeeld een (scherp) voorwerp of een vinger. Mensen met map-dot-fingerprint dystrofie kunnen spontaan erosies krijgen, dus zonder duidelijke aanleiding. Dit komt omdat de verankering van de epitheelcellaag op de basaalmembraan niet normaal is. Daardoor:

  • ontstaat er afzetting van basaalmembraanmateriaal in het epitheel (maps),
  • treedt er degeneratie op van ingesloten epitheelcellen (dots en microcysten) en
  • wordt draadvorming materiaal afgezet (fingerprints).

Ook andere aandoeningen kunnen recidiverende erosies veroorzaken.

Behandeling

  • De behandeling bestaat uit kunsttranen, gel of zalf. Deze worden vaak langere tijd toegediend, ook als er geen klachten zijn. De toediening is ’s avonds voor het slapen gaan, omdat de erosies vaak ontstaan op het moment van ontwaken bij het openen van de dan nog tamelijk droge ogen.
  • Ook worden wel oogdruppels gegeven met een hogere zoutconcentratie dan die van het lichaam.
  • Soms worden verbandlenzen, dunne zachte contactlenzen, gebruikt om het kwetsbaardere oppervlak te beschermen.
  • Bepaalde antibiotica, tetracyclines, hebben ook een beschermende werking op de cornea omdat ze de activiteit van bepaalde natuurlijke hulpstoffen bij chemische (afbraak)reacties in het weefsel remmen.
  • Soms ook wordt slecht hechtend en minder vitaal opgehoopt epitheel mechanisch verwijderd, al dan niet met alcohol om de onderlaag gladder te maken.
  • Soms poogt men de aanhechting te verbeteren door opwekken van kleine littekentjes tussen de epitheellaag en de basaalmembraan met behulp van micropuncties met een naaldje.
  • Bij hardnekkige gevallen gebruikt men tegenwoordig ook een speciaal laserapparaat (eximer laser) om met verwijdering (verdamping) van een laagje weefsel, inclusief een heel dun laagje basaalmembraan, de hechting van het epitheel op de onderlaag te verbeteren: de phototherapeutic keratectomy, afgekort PTK. Soms moet deze behandeling herhaald worden.

Wil je meer informatie?

Wil je weten wat de ervaringen zijn van mensen met Map-Dot-Fingerprint dystrofie?  Je kunt hun verhalen lezen bij verhalen van anderen, in dit magazine of via ons lotgenotencontact met hen in contact komen.

Voor meer informatie